TRỞ THÀNH MỘT THẰNG ĐÀN ÔNG TỐT
“Chúng ta nhìn thấy đàn ông với đủ loại tín ngưỡng đạt được gần như mọi thể loại của sự xứng đáng hoặc vô giá trị dưới bất kỳ mức độ nào. Đây không phải là thứ mà tôi gọi là tôn giáo, mà là tuyên xưng và khẳng định. Sự tuyên xưng và khẳng định này – thường là từ những công sự phụ của người đàn ông, từ lĩnh vực anh ta có thể tranh luận một cách sâu sắc. Nhưng điều mà một người đàn ông thật sự tin tưởng (thường là đủ niềm tin để không cần khẳng định điều đó với chính mình, không kể đến với những người khác); điều mà thật sự lay động trái tim của anh ta, điều mà anh ta biết rõ, cũng như những mối quan hệ quan trọng mà anh ta băn khoăn trong vũ trụ huyền bí này, về số phận và nghĩa vụ của anh ta ở trong đó – đây là điều quan trọng nhất, và việc quyết định tất cả những điều còn lại một cách sáng tạo. Đó mới là tôn giáo của anh ta, hoặc có thể đó chỉ đơn thuần là thái độ hoài nghi không mang tính tôn giáo. Cách sống mà anh ta thấy rằng chính bản thân mình có sự liên quan về tâm hồn với thế giới vô hình hay vô giới. Và tôi bảo này, nếu bạn nói cho tôi biết đó là gì, bạn sẽ giải thích được cho tôi về sự rộng lớn của định nghĩa về đàn ông, về những thứ anh ta sẽ làm.”
– Thomas Carlyle, trích từ “On Heroes, Hero-Worship and the Heroic in History”.
Gói gọn sự nam tính trong một số ít những đặc tính quan trọng có thể khá là thô thiển, lỗ mãng và kém văn minh. Những đặc tính mang tính đạo đức đâu? Công bằng, sự nhún nhường, lòng nhân hậu, niềm tin, sự thật thà, tự kiềm chế bản thân ở đâu?
Đó chẳng phải cũng là những đặc tính nam tính sao?
Đàn ông không phải là lũ quái vật không có trái tim hay những cỗ máy. Đàn ông không chỉ nghĩ về săn bắn, giết chóc và bảo vệ – họ nghĩ được nhiều hơn thế. Đàn ông cũng có lòng trắc ẩn chứ không chỉ mỗi sự tàn nhẫn.
Đàn ông có tư duy sẽ biết hỏi “tại sao”. Không phải lúc nào cũng đủ để chiến thắng. Đàn ông muốn tin rằng là họ đúng, còn kẻ thù là sai. Để tách biệt phe ta với bọn chúng, đàn ông tìm những khiếm khuyết đạo đức của kẻ địch và đặt ra quy tắc đạo đức chỉ ra bản thân là đàn ông tốt. Ví dụ tốt nhất cho vấn đề này là những chiến binh Thiên Chúa giáo – những người khổ hạnh cam kết với sự mộ đạo và bạo lực, mặc lên người những bộ giáp đại diện cho cái tốt và chiến đấu cùng với sự ban phúc của Chúa. Nhiều thằng đàn ông đồng ý rằng làm đàn ông tốt chống lại bọn đàn ông xấu là một việc tốt. Họ muốn làm anh hùng hơn là vào vai phản diện. Nhiều thằng muốn được vào vai đàn ông tốt và chiến đấu cho thứ gì đó cao cả hơn là sinh tồn và phát triển.
Khi mày hỏi đàn ông rằng đàn ông đích thực là như thế nào, nhiều thằng khứa sẽ bắt đầu leo lên con ngựa tưởng tượng của nó, vào vai hiệp sĩ công lý và sủa về những thứ nhảm nhí về đàn ông tốt.
“Đàn ông thích đực sẽ không đánh phụ nữ”
“Nếu mày không giành thời gian cho gia đình thì mày đéo bao giờ có thể làm đàn ông đích thực”
“Đàn ông đích thực sẽ chịu trách nhiệm cho những hành động của mình”
“Đàn ông đích thực sẽ chi trả đầy đủ các khoản nợ”
“Đàn ông đích thực sẽ tôn sùng Jesus”
Vậy đấy, nhưng khi mày hỏi về những nhân vật trong phim yêu thích của tụi nó, tụi nó sẽ kể về những nhân vật trong phim như Bố Già, Mặt Sẹo, Chiến Hữu, Âu Yếm Cùng LongGore (Fight Club).
Don Corleone, Tommy DeVito và Henry Hill đều là những nhân vật máu lạnh. Scarface là trùm ma túy và giết người. Tyler Durden là thằng khủng bố. Có rất nhiều phim nổi tiếng về băng đảng và trộm cắp: Oceans 11-12 và 13, Snatch, Smoking Aces, The Italian Job, Heat, Ronin, The Sting, The Usual Suspects, Reservoir Dogs và Pulp Fiction. Thể loại phim về sát thủ có sự tính toán, nhập nhằng về mặt đạo đức đã tạo ra được một chỗ đứng vững chắc trong ngôi đền điện ảnh nam tính: The professional, The Matador, In Bruges, The Mechanic, The American, Collateral, Road to Perdition, No Country for Old Men. Hitman có cả game và phim. Hai chuỗi game bán chạy nhất trong thập kỷ qua là Assassin’s Creed và GTA. Son of Anarchy, một bộ phim về các băng nhóm motor – là show truyền hình đang làm mưa làm gió trên TV. Những nhân vật trong phim có phải là không nam tính chỉ vì họ không tuân theo pháp luật không? Nhân vật phản diện Tony trong The Sopranos thì sao? Cả Al Swearengen trong Deadwood nữa.
Darth Vader trong Star Wars có phải là thằng yếu nhược hay không?
Mặc dù ra vẻ đạo đức. Nhưng đàn ông vẫn bị thu hút bởi những nhân vật kể trên bởi vì họ trông nam tính. Trai hư thường có những hành động hung hăng và thô lỗ, chúng tụ lại thành các nhóm quậy phá và rất quan tâm đến danh dự đàn ông. Giang hồ là những gã rất coi trọng địa vị, hung hăng, có định hướng chiến thuật, gan lì và sống tình nghĩa với anh em. Những tên sát thủ đơn độc thì được miêu tả như những gã có kỹ năng giỏi, mượt cũng như rất cẩn thận – những gã đạt được cảnh giới thành thạo đối với việc giết người. Họ không phải là đàn ông tốt, nhưng họ làm tốt những việc mà đàn ông phải làm trong xuyên suốt lịch sử. Họ không phải là đàn ông tốt, nhưng họ làm tốt vai trò đàn ông.
Trước khi có phim, thì đàn ông và đám nhóc thường thích những câu chuyện về những kẻ ngoài vòng pháp luật, cướp biển, thổ phỉ. Dù cho những câu chuyện này có phần thêm thắt hoặc được kể như những lời cảnh báo, họ vẫn tưởng tượng trong đầu những hình ảnh đàn ông gan dạ và liều lĩnh.
Trong vở kịch Cuộc đời của vua Henry V của William Shakespeare, đức vua đã đe dọa kẻ địch rằng nếu chúng không đầu hàng, lính của ông sẽ hãm hiếp con gái của chúng, chặt đầu cha ông chúng và dùng giáo xiên qua người những đứa trẻ. Ngày nay, nếu chỉ huy quân đội có những lời nói quá thiếu tế nhị thì bọn nó sẽ đá đít và lên án mày, mày là ác quỷ và là thằng thần kinh không bình thường. Tao không thể nào nói rằng vua Henry là một thằng ẻo lả được.
Giờ thì xét thử những thằng tù nhân xem, mày có tin được là những thằng mỗi ngày đối mặt với bạo lực và xung quanh toàn là đàn ông lại ít nam tính hơn một thằng niceguy làm việc 8 tiếng tại nông trại nhỏ mỗi ngày và dành thời gian rảnh hầu vợ?
Còn những thằng đánh bom tự sát thì sao? Tao chắc chắn luôn: những thằng dám cướp máy bay và lái nó đâm vô tòa nhà là những thằng có dái làm bằng thép. Tao đéo ủng hộ những điều này nhưng tao đang nói sự thật, không thể nào nói những thằng như vậy là không nam tính được. Nói những thằng này là kẻ thù – OK, nói rằng tụi nó không nam tính – ĐÉO. Hãy nhớ rằng có hàng trăm nghìn thằng đàn ông và lũ nhóc xem việc đánh bom tự sát là hành động dũng cảm, là những anh hùng tử vì đạo – những kẻ sẵn sàng gánh lấy mạo hiểm và cái chết vì lý tưởng bản thân. Chúng ta coi những kẻ này là quỷ dữ và tự tâng bốc bản thân bằng cách gọi chúng là lũ hèn hạ – vì chúng không cùng phe, không cùng lý tưởng và đe dọa tới quyền lợi của chúng ta.
Chúng ta muốn kẻ thù bên ngoài là khiếm khuyết, là đáng khinh. Chúng ta dựa trên góc nhìn của chúng ta để hạ thấp kẻ thù, rằng chúng là lũ mọi rợ. Làm bọn chúng yếu nhược đi là một khía cạnh của việc này – những lời sỉ nhục cũng có tính sát thương. Chúng ta muốn nâng cao sĩ khí phe ta và làm nhụt chí phe địch. Đây là một chiến thuật tốt. Xúc phạm đến danh dự của thằng đàn ông – đến sự nam tính của nó – là một cách để thử thách. Đây là cách để chọc nó nóng máu lên và cũng là cách để tạo ra một cuộc chiến.
Chúng ta muốn những kẻ thù đều đáng khinh như nhau. Miêu tả đàn ông xấu như những gã không nam tính là một cách hiệu quả để ngăn bọn thanh niên cư xử không tốt. Làm những anh hùng trong văn hóa của mày vượt trội hơn tất cả lũ đàn ông trên đời là cách để nâng cao lòng tự hào và sĩ khí của nhóm. Việc muốn cho bọn thanh niên mới lớn noi theo và tranh đua với những hình tượng làm nên giá trị của nhóm là điều dễ hiểu, và đặc biệt bọn chúng thường thích chọn làm những việc toát lên vẻ ngầu lòi.
Các nền văn hóa đã phải vật lộn để giải thích được khái niệm làm một thằng đàn ông tốt là như thế nào trong hàng nghìn năm. Waller R. Newell – một giáo sư chính trị học và triết học đã thu thập được một phạm vi suy nghĩ rộng lớn về chủ đề này trong quyển What is a Man? 3,000 Years of Wisdom on the Art of Manly Virtue. Newell đã phê phán những người sinh ra trong những năm 1960 vì đã tạo nên một nền văn hóa chính thống có xu hướng tin rằng “không có gì công bằng, tốt đẹp, hay đúng” xảy ra trước thời của bọn họ, và vì đã gây ra “sự biến mất của truyền thống tích cực của sự nam tính thông qua việc không ngừng đơn giản hóa và biếm họa nó”. Ông cho thấy cái mà ông gọi là “phả hệ không gián đoạn trong quan niệm của phương Tây về ý nghĩa của việc làm một người đàn ông”, mà ông định nghĩa là “danh dự được hun đúc bởi sự thận trọng, tham vọng được hun đúc bởi lòng trắc ẩn đối với những người đau khổ và những người bị áp bức, tình yêu được kiềm chế bởi sự tế nhị, và kính trọng dành cho những người yêu dấu”. Nguồn sách của ông được tuyển chọn từ Plato, Aristotle, Marcus Aurelius, Francis Bacon, Geoffrey Chaucer, William Shakespeare, Bejamin Franklin, Ralph Waldo Emerson, Winston Churchill, John F. Kenedy, và còn nhiều tác giả chất lượng khác. Có một phong trào nhằm giành lại quan niệm về đàn ông có đạo đức này. Vào năm 2009, nhà đầu tư mạo hiểm Tom Matlack để phát động một “Nỗ lực bốn hướng để thúc đẩy một cuộc thảo luận về đàn ông” có tên gọi là The Good Men Project. The Good Men Project hiện nay hoạt động như một tổ chức, một đầu tạp chí online, một bộ phim tài liệu và một quyển sách. Quyển sách này chứa đầy những câu chuyện về những đàn ông đang cố gắng để làm đàn ông tốt trong thế kỷ 21, và cố gắng để hiểu được đàn ông tốt là như thế nào.
Trang web The Art of Manliness được lập ra vào năm 2008 bởi Brett McKay và người vợ Kate và có khoảng 90,000 người theo dõi. Cặp vợ chồng này đã xuất bản hai quyển sách nêu lên quan điểm của họ về sự nam tính: “The Art of Manliness – Classic Skills and Manners for the Modern Man” và “The Art of Manliness – Manvotionals: Timeless Wisdom and Advice on Living the 7 Manly Virtues”. Trang web này kính trọng những nhân vật lịch sử tốt đẹp và nam tính như “Rough Rider” Theodore Roosevelt, và nó đem lại cảm giác hoài cổ. Nó giống như sổ tay Hướng Đạo Sinh cho nam giới trưởng thành, cho những lời khuyên và hướng dẫn những người đàn ông đang cố làm tốt vai trò bảo vệ, trụ cột, làm chồng, làm cha. Bài thể dục của The Art of Manliness không đơn thuần chỉ là tập thể dục, nó là bài luyện tập cho anh hùng.
Tao đã hỏi Brett McKay rằng anh nghĩ sự khác nhau giữa làm một thằng đàn ông tốt và làm tốt vai trò của một thằng đàn ông là gì. Anh ta đã trả lời làm tốt vai trò của một thằng đàn ông là “thành thạo khả năng tạo ra và giữ khái niệm văn hóa về đàn ông”. Anh giải thích thêm, lưu ý rằng mặc dù có những điểm tương đồng giữa các nền văn hóa. “Làm tốt vai trò của một người đàn ông của thổ dân Kalahari là bền bỉ và săn bắn thành công. Làm tốt vai trò của một người đàn ông tại vùng ngoại ô Ohio là giữ được việc làm để phụ giúp gia đình, có khả năng sửa chữa vật dụng trong nhà hoặc nếu anh ta đang độc thân thì anh ta phải biết cách tương tác với phụ nữ”. McKay nói với tao rằng anh nghĩ rằng làm đàn ông tốt thì đơn giản hơn.
Anh viết rằng: “phát triển những đức tính tốt như thành thật, kiên cường, dũng cảm, lòng trắc ẩn, kỷ luật, công bằng, biết kiềm chế,v.v. Một thằng đàn ông có thể rất đạo đức và chính trực, nhưng rất tệ ở khoản “làm tốt vai trò của một thằng đàn ông”. Có thể hắn không biết săn bắn, tương tác với gái, hay không biết dùng búa để tự vệ. Cũng có những thằng làm tốt vai trò của đàn ông, nhưng lại không phải là đàn ông tốt. Mày có thể là thợ săn hay thợ máy giỏi nhất, nhưng nếu mày nói dối, gian lận, ăn cắp thì mày không phải đàn ông tốt”.
McKay dường như nói rằng làm tốt vai trò của đàn ông giống như đáp ứng được yêu cầu của bản mô tả công việc vậy, định nghĩa bằng việc nền văn hóa của mày cần (hay muốn) đàn ông làm gì. Còn làm đàn ông tốt thì liên quan nhiều hơn về những đặc điểm đạo đức mà Newell đã ủng hộ. Một thằng đàn ông có thể thất bại trong việc việc làm đàn ông, nhưng nó vẫn là một người tốt. Tao dùng từ “người” ở đây vì những giá trị đạo đức này khá trung lập về giới tính. Có lẽ dựa theo những lối suy nghĩ này, thì việc làm một thằng đàn ông tốt là việc cân bằng giữa những yêu cầu văn hóa với đàn ông với cam kết riêng với sự ngay thẳng về đạo đức.
Sự bắt buộc mang tính tích cực của McKay về nam tính là một sự thay đổi đáng hoan nghênh từ các tạp chí “dành cho nam giới” chính thống, vốn quan tâm hơn trong việc tạo ra “những thằng siêu tiêu thụ – chống đối xã hội và chăm chút bản thân quá mức” hơn là viết về đàn ông một cách tích cực. Tao đồng ý với McKay rằng làm tốt vai trò của đàn ông giống như một bản mô tả công việc, và nó thay đổi dựa trên từng nền văn hóa.
Tuy nhiên, chúng ta phải dừng việc để cho bọn nói rằng “làm đàn ông nghĩa là sao cũng được” nhúng tay vào định nghĩa thật sự của nam tính. Liệu định nghĩa về nam tính có linh hoạt đến mức ai muốn áp đặt quan điểm gì cũng được? Câu trả lời là “không” nếu chúng ta chấp nhận bất cứ loại hình bản chất con người nào công nhận sự khác nhau về tâm lý giữa đàn ông và phụ nữ. Trong vài thập kỷ qua, người Mỹ đã chuyển hóa sang nền kinh tế dịch vụ và các lối giáo dục đối xử với những bé trai như những bé gái hư hỏng có vấn đề về thái độ. Đàn ông trở nên ít hứng thú hơn trong việc đạt thành tựu giáo dục, ít tham gia vào chính trị, ít quan tâm về sự nghiệp hơn. Họ dành nhiều quan tâm hơn với các loại hình giải trí đề cao trải nghiệm ảo hoạt động nhóm – như video games hay xem thể thao.
Hơn thế nữa, nếu “bản mô tả công việc” làm một người đàn ông viết rằng những giá trị làm nên một thằng đàn ông tốt cơ bản là giống hệt những giá trị làm nên người phụ nữ tốt, vậy thì những giá trị này giống với việc tạo ra một “người tốt” hơn. Tốt thôi nếu mày trung thực, công bằng và tốt tính, nhưng những đức tính này không phải là đặc trưng của mỗi đàn ông. Sự nam tính không phải đơn thuần đồng nghĩa với “hành vi cư xử tốt”.
Tao được nuôi nấng bởi một gia đình gia giáo ở vùng nông thôn Pennsylvania. Tao đã tham gia vào Trường Chúa Nhật. Tao được dạy phải lịch sự và tôn trọng mọi người. Tao vẫn tip nhiều tiền ngay cả khi dịch vụ như hạch, tao giữ cửa cho những người phụ nữ lớn tuổi, và tao luôn trung thực với lỗi lầm của mình. Tao sẽ cảm thấy thật tệ nếu tao lỡ đối xử không tốt với mọi người, trừ khi họ đáng bị như vậy. Giống như nhiều thằng khác, khi tao lớn hơn một chút – tao trở nên nổi loạn và cãi lại lời cha mẹ. Tuy nhiên, có lẽ giống như Brett McKay và Tom Matlack, khi tao bắt đầu suy nghĩ về sự nam tính và ý nghĩa thật sự của nó, suy nghĩ này cứ hiện ra trong đầu tao: “Tôi không nghĩ được gì tốt hơn việc làm một người đàn ông tốt”.
Và tao vẫn không thể. Những lần đầu tiên tao cố mô tả về “giá trị của sự nam tính truyền thống” trên giấy, tao bị mắc kẹt bởi những giá trị đạo đức tao được dạy từ nhỏ.
Tao thật sự tôn trọng những người cố hết sức để làm đàn ông tốt – mặc dù tao không đồng tình với quan điểm của họ. Rất nhiều người chọn vào ngành thi hành luật pháp, cứu hỏa, dạy học, hay thậm chí là quân đội bởi vì họ thật sự muốn làm đàn ông tốt. Chiến tranh, luật pháp, chính sách không phải lúc nào cũng công bằng và đúng, nhưng tao thật sự phải ngả nón kính phục những người giải cứu thường dân, xông vào đám cháy để cứu trẻ con. Chỉ có những thằng bại não mới ví tất cả quân nhân và cảnh sát là “tốt thí”, “lũ lợn”, hay “công cụ”.
Tuy nhiên, trừ khi sự hy sinh và kiềm chế bản thân là phẩm chất xác định của nam tính – trừ khi nam tính là một kỷ luật khổ hạnh và không thêm gì khác – có một điểm nào đó trên con đường nhỏ hẹp này cho thấy rằng trở thành một người đàn ông tốt không còn là một điều có lợi nữa. Có một điểm nơi mà đàn ông muốn “cảm thấy có ích” nhưng cuối cùng lại kết thúc bằng “cảm thấy bị lợi dụng”. Khi xã hội ngày nay không còn trao cho đàn ông những thứ họ muốn, thì mày mong đợi họ sẽ làm gì chứ?
Tao đồng ý với Newell rằng tại phương Tây có một truyền thống đầy tự hào và lâu đời về sự nam tính đạo đức. Theo những gì tao tìm hiểu được, có những truyền thống tương tự như vậy ở phương Đông. Đàn ông theo đạo Hồi cầu nguyện 5 lần một ngày bởi vì họ cũng muốn làm đàn ông tốt theo cách của họ.
Tuy nhiên, luận điểm của Newell có tính hai mặt: danh dự được hun đúc bởi sự thận trọng, tham vọng được hun đúc bởi lòng trắc ẩn đối với những người đau khổ và những người bị áp bức, tình yêu được kiềm chế bởi sự tế nhị. Tôn giáo hiện đại và xã hội luôn cố gắng chỉ cho đàn ông cách để làm đàn ông tốt, nhưng dường như nó luôn bao gồm những loại kiểm soát và cân đối này. Những nguyên tắc “đàn ông tốt” này yêu cầu đàn ông phải nam tính – nhưng không được quá mức. Chúng yêu cầu chúng ta phải kiềm hãm bản thân. Kiềm hãm cái gì? Nó giống như việc một mặt chúng ta có phải có đạo đức, mặt khác chúng ta phải có sự nam tính – nhưng phải bị giám sát.
Nếu chúng ta cho phép những kẻ đạo đức quyền định nghĩa về nam tính cho chúng ta. Hoặc là chúng ta hoàn toàn buông xuôi bản thân với thứ “định nghĩa đúng duy nhất về nam tính” và trở nên hoàn toàn cuồng tín với nó – nó sẽ trở thành chuẩn mực lịch sử, hoặc chúng ta sẽ bị chôn vùi bởi vô số định nghĩa về nam tính, bị kìm hãm bởi vô số chi tiết của những mâu thuẫn mà họ tạo ra và tuyên bố rằng “sự nam tính không phải là một đối tượng nhất quán mà khoa học khái quát có thể tạo ra”. Thật đúng khi nói rằng nếu một từ hay một khái niệm có ý nghĩa gì cũng được, thì nó là vô nghĩa. Raewyn “Bob” Connell đã viết rằng “những khẳng định về nền tảng khái quát của sự nam tính cho ta biết rõ hơn về đặc tính của những người đưa ra khẳng định hơn bất cứ thứ gì khác”. Connel là một thằng hoạt động nữ quyền hòa bình, nó ủng hộ sự xóa bỏ giới tính, và cũng là một thằng đàn ông muốn làm phụ nữ. Thằng này sau cùng cũng từ bỏ giới tính thật của mình. Những khẳng định của nó về việc “những nền tảng khái quát của sự nam tính không tồn tại” đã cho ta thấy được đặc tính của nó.
Tất cả đàn ông và phụ nữ đều có những mối quan tâm về mặt tình cảm và vật chất khi nói đến cách mà nam tính được tạo nên và phân rã. Tính khách quan của vấn đề này thực sự chỉ là góc độ nào có lợi hơn. Chúng ta đều có quan điểm của riêng mình.
Cho dù nó có giá trị gì đi nữa, bằng chứng khoa học về sự khác biệt sinh học giữa các giới tính và sự tương đồng giữa các nền văn hóa giữa nam giới đã tiếp tục kể từ khi Connell xuất bản Masculinities vào năm 1995, và không khó để tìm thấy các chủ đề lặp đi lặp lại trong các nền văn hóa “nam tính bá quyền” trên thế giới và trong suốt lịch sử. Sẽ rất khó để tìm thấy những loại “nam tính” không có điểm chung. Công nghệ và phong tục tập quán là khác nhau, nhưng sự tương đồng giữa các ý tưởng văn hóa về đàn ông cung cấp nhiều hơn trong cách giải thích ý nghĩa của việc trở thành một người đàn ông tốt hơn là những sự khác biệt nhảm nhí. Điểm chung của những loại “nam tính” liên quan đến đội nhóm – đến việc đi săn và chiến đấu – hơn là liên quan đến những hệ thống đạo đức chung hay riêng biệt của từng văn hóa.
Sẽ là thiếu trung thực khi nói rằng đàn ông không theo bất cứ quy chuẩn đạo đức nào là đàn ông không nam tính. Đàn ông có thể nói rằng những thằng vô đạo đức không phải là đàn ông thật sự. Nhưng thái độ của họ – bao gồm sự ngưỡng mộ công khai đối với sự gan dạ của những tên gian trá và phạm tội – đã chứng minh rằng họ không thật sự tin điều mà họ nói ra.
Để thật sự hiểu đường hướng đi đúng cho đàn ông, chúng ta phải tìm được điểm trùng lặp giữa sự nam tính của giang hồ với sự nam tính của những hiệp sĩ hào hiệp, giữa những quan niệm hiện đại với quan niệm cổ xưa. Chúng ta phải xem xét sự nam tính ở góc nhìn không có tính đạo đức tham gia, và phải làm một cách từ tốn hết mức có thể. Chúng ta phải tìm được điều mà đàn ông thật sự biết rõ, quan tâm đến những mối liên hệ quan trọng của người đàn ông trong vũ trụ huyền bí này. Tôn giáo của đàn ông không phải là “quy tắc đạo đức”, mặc dù họ có thể tuân theo quy tắc của riêng họ cho đến lúc lìa đời. Một thằng đàn ông cố gắng để duy trì danh dự của bản thân – danh dự của một thằng đàn ông – bởi vì một phần của nó đang cố gắng để tạo ra và duy trì giá trị, địa vị và ý nghĩa của việc thuộc về một nhóm.
Đàn ông muốn làm đàn ông tốt vì đàn ông tốt được đánh giá cao, nhưng làm đàn ông tốt không phải là làm tốt vai trò của người đàn ông.
Có một sự khác nhau giữa hai khái niệm “làm đàn ông tốt” và “làm tốt vai trò của đàn ông”.
“Làm đàn ông tốt” có liên quan tới khái niệm về đạo đức, luân lý, tôn giáo và hành xử có hiệu quả trong một cấu trúc văn minh nhất định. Làm đàn ông tốt có thể hoặc không liên quan lắm đến vai trò tự nhiên của đàn ông trong bối cảnh sinh tồn. Một người có thể là đàn ông tốt nhưng lại không làm tốt vai trò của người đàn ông. Đây là “khu vực” mà những người làm tốt vai trò đàn ông thường tìm lời khuyên từ những linh mục, triết gia, thầy pháp, nhà văn và nhà sử học. Thật đáng buồn là sự kết hợp có ích giữa những loại đàn ông này bị mất đi khi những người đàn ông thiên về từ ngữ và ý tưởng và những người đàn ông thiên về hành động chống lại nhau. Hai loại đàn ông này phải học hỏi rất nhiều lẫn nhau. Và loại đàn ông tốt nhất là loại cân bằng được giữa hành động và suy ngẫm.
“Làm tốt vai trò của đàn ông” là sẵn lòng và có thể làm tròn được vai trò nguyên thủy của đàn ông trong bối cảnh sinh tồn. Làm tốt vai trò của đàn ông giống như kiểu mày chứng minh được cho những thằng khác thấy rằng mày là một thằng – mà nhóm nào cũng muốn có – trong những tình huống nguy cấp. Làm tốt vai trò của đàn ông không phải là tìm kiếm sự hoàn hảo về mặt đạo đức, mà là chiến đấu để sinh tồn. Đàn ông tốt ngưỡng mộ hay tôn trọng đàn ông xấu khi họ chứng minh được sức mạnh, sự dũng cảm, sự thông thạo hay sự cam kết tới những thằng đàn ông trong bộ lạc của họ. Mối quan tâm của việc làm tốt vai trò đàn ông là đàn ông tốt và đàn ông xấu có điểm chung gì.
vvv
Trong một khoảng thời gian đủ dài, nhóm nào cũng sẽ tạo ra những loại quy tắc đạo đức hay hệ thống luật lệ để kiểm soát các thành viên. Đàn ông muốn tin rằng mình đang ở trong lẽ phải, họ tự phân biệt nhóm của mình bằng cách tập hợp lại những điều mà họ cho là lẽ phải.
Trong văn hóa mafia thời kỳ đầu, danh dự có nghĩa là lòng trung thành “gắn kết hơn cả máu mủ”. Các thành viên phải thề rằng không được bán rẻ danh dự vì tiền bạc và không được dan díu với vợ của anh em. Họ được mong đợi rằng sẽ là những người đàn ông của gia đình và tránh xa thói lăng nhăng. Nếu như câu nói “một thằng đàn ông không dành thời gian cho gia đình của mình thì không phải là đàn ông đích thực” nghe có vẻ tương đồng, thì đó là bởi vì nó là câu nói nổi tiếng trong tiểu thuyết Bố Già – một tiểu thuyết nổi tiếng về mafia.
Các băng nhóm yakuza thì dựa trên tinh thần của samurai, họ nâng cao vị thế trong xã hội bằng cách thể hiện lòng thương người đối với những người yếu thế và thiệt thòi.
Một băng đảng ma túy lớn tại Mexico – La Familia Michoacana gần đây đã đề cao “những giá trị gia đình”, đã tuyên truyền quyển Kinh Thánh phiên bản băng đảng của họ và sử dụng lợi nhuận từ việc bất chính để giúp người nghèo. Những người đứng đầu của băng đảng này được ảnh hưởng bởi những tác phẩm viết về Thiên Chúa một cách đầy nam tính của nhà văn hiện đại người Mỹ – John Eldredge.
Trong những thời kỳ khắc nghiệt, bọn không làm tốt vai trò của đàn ông sẽ không sống được lâu để mà lo chuyện làm đàn ông tốt. Sức mạnh là thứ quyết định tất cả mọi giá trị khác. Giống như nhân vật Han đã nói trong bộ phim Long Tranh Hổ Đấu “Ai mà biết được đã có bao nhiêu thiên tài thế giới đã bỏ mạng vì mong muốn có được sức mạnh để sinh tồn?”
Những người đàn ông đã hoàn thành nhiêm vụ trước tiên của phái mạnh – những đàn ông có thể sinh tồn – có thể quan tâm tới việc làm đàn ông tốt. Khi vành đai an toàn được mở rộng, đàn ông sẽ có thời gian và những thứ xa xỉ để trau dồi sự văn minh, và những thứ đặc tính “tốt hơn nữa”.
Một nhóm những thằng đàn ông với những đặc điểm và lợi ích riêng biệt sẽ luôn là mối đe dọa cho những lợi ích đã được lập ra. Để bảo vệ quyền lợi của những kẻ đang nắm quyền điều hành thế giới văn minh này, đàn ông và phụ nữ được trộn lẫn vào nhau để ngăn chặn sự hình thành đội nhóm. Bọn nữ quèn, chủ nghĩa hòa bình và thành viên của tầng lớp hưởng đặc quyền luôn nhìn nhận những thằng đàn ông gắn kết với anh em – những thằng làm tốt vai trò của đàn ông sẽ luôn là mối đe dọa cho bọn chúng, nhưng lại quên rằng những thằng này rất cần thiết để thiết lập và duy trì trật tự vào lúc đầu. Có một lời kêu gọi hãy loại bỏ những khuôn mẫu nam tính mà ngay cả Liên Hợp Quốc cũng gọi là “lỗi thời” – loại khuôn mẫu có liên quan đến bạo lực. “Lỗi thời” sẽ là cụm từ mà mày thường xuyên gặp trong những bài viết mang tính học thuật về sự nam tính. Những đống rác được gọi là “chuyên gia” nói về sự nam tính như thể nó là cái trend đã hết thời từ năm ngoái, một phần vì bọn nó ủng hộ những lý thuyết phiến diện,vô nghĩa và không có độ uy tín về giới tính “có một chút liên quan đến giới tính như quần áo, cách ứng xử và mũ nón mà một xã hội gán cho một giới tính trong một thời kỳ nhất định”.
Cả đàn ông và phụ nữ đều đã cố tái tạo lại đàn ông để có thể phù hợp với “thế giới hoàn hảo trong mơ” của họ. Bất kể họ tuyên bố tín ngưỡng nào, cho dù họ muốn trở thành “Người đàn ông dân chủ”, “Quý ông dữ tợn” hay “Chiến binh nội tâm”, họ dường như không thể thoát khỏi lực hút của một số quan niệm cơ bản về thứ tôn giáo cơ bản ẩn sâu trong đàn ông. Để thu hút được đàn ông, họ nói về sức mạnh và sự dũng cảm. Lũ tái tạo và đạo đức nam tính đã lợi dụng mối quan tâm hàng đầu của đàn ông về địa vị trong nhóm, về danh dự của đàn ông, sự căm ghét bị coi là yếu đuối, hèn nhát và bạc nhược – bọn chúng khơi gợi đúng chỗ ngứa của đàn ông – mối quan tâm về danh dự. Sự diễn giải một cách méo mó và đạo đức hóa về sức mạnh và sự dũng cảm của bọn chúng đơn giản là những phiên bản đã bị “thuần hóa” và làm yếu đi của những đặc tính tốt đẹp – cổ điển của đội nhóm, những đặc tính có thể phù hợp với cuộc sống văn minh trong thời đại yên bình, sung túc và chia sẻ quyền lực về kinh tế – chính trị với phụ nữ.
Để bảo vệ và phục vụ quyền lợi của mình, nhóm tinh hoa và cầm quyền đã sử dụng bọn nữ quèn và chủ nghĩa hòa bình như công cụ để tuyên truyền rằng sự nam tính không hề liên quan gì tới việc “làm tốt vai trò của đàn ông”, mà liên quan tới định nghĩa “làm đàn ông tốt” của bọn chúng hơn. Cái gọi là “đàn ông tốt” của bọn chúng là đàn ông bị cách ly khỏi những thằng chiến hữu, đa cảm, yếu đuối, thiếu chiến thuật và dễ bị quản lý.
Một thằng quan tâm đến việc làm đàn ông tốt hơn là làm tốt vai trò của đàn ông là một thằng nô lệ ngoan ngoãn.
Luôn có sự đối lập giữa những đặc tính văn minh và đặc tính chiến thuật của đội nhóm. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, loại nam tính được xã hội văn minh chấp nhận vẫn liên quan đến loại nam tính của nhóm sinh tồn. Nam tính văn minh đòi hỏi các nhón đàn ông phải tranh đấu với nhau một cách ngày càng gián tiếp, ẩn dụ, và bị kiểm soát. Xã hội loài người bắt đầu từ các nhóm nhỏ, và rồi phát triển thành các quốc gia với các môn thể thao và bầu không khí cạnh tranh về chính trị, nghệ thuật và tư tưởng. Rút cuộc – như những gì chúng ta đang chứng kiến – đàn ông vùi đời mình trong những cuộc cạnh tranh về kinh tế, và một số ít những thứ họ có thể dùng để thủ dâm về sự nam tính bị kiểm soát của bản thân. Khi một nền văn minh sụp đổ, sẽ có những nhóm đàn ông trẻ đứng ra dọn dẹp tàn dư, thiết lập lại vành đai và bắt đầu lại từ đầu.
ĐỜI DU ĐÃNG: CÂU CHUYỆN VỀ THÀNH ROME
“Tháo dỡ đi luật pháp, các vương quốc có khác gì những băng đảng tội phạm rộng khắp không? Các băng đảng tội phạm có khác gì những vương quốc thu nhỏ không? Một băng nhóm là tập hợp những người đàn ông dưới trướng của một kẻ cầm đầu, ràng buộc bởi thỏa thuận hợp tác – những thứ cướp được sẽ phân chia dựa trên quy ước. Nếu phe phản diện này giành được nhiều lợi thế từ sự thoái chí và suy đồi đạo đức đến mức có thể chiếm được lãnh thổ, thiết lập căn cứ, chiếm các thành phố và khuất phục được người dân, thì nó sẽ công khai tự gọi mình là “vương quốc”, thứ danh xưng được phong trong mắt của thế giới – không phải bằng cách từ bỏ xâm lược, mà bằng cách đạt được sự không thể phán tội “
– St. Augustine, trích “The City of God”
Thành Rome được dựng nên bởi một băng đảng.
Người La Mã tin rằng cặp song sinh Romulus và Remos là hậu duệ xa của người anh hùng Aeneas, kẻ đã phiêu bạt tại vùng Địa Trung Hải với một nhóm nhỏ những kẻ sống sót sau sự kiện thành Troy thất thủ. Những kẻ phiêu bạt này là số ít đại diện còn sót lại của một truyền thống đầy kiêu hãnh nhưng thất bại. Họ được các vị thần dẫn lối tới Latium (khu vực miền Trung Tây nước Ý), tại đây họ sống hòa nhập vào người Latin cùa nước Ý. Những người này phát triển mạnh mẽ và lập ra khu định cư Alba Longa – ngay phía đông nam của Rome.
Nhiều thế hệ trôi qua, những đại hoàng tử đều kế nhiệm ngai vàng từ vua cha, cho đến khi Amulius hất cẳng người anh Numitor của mình. Amulius đã giết các con trai của Numitor và buộc con gái của ông là Rhea Silvia thành nữ tư tế của nữ thần Vesta để chắc chắn rằng người anh Numitor của mình sẽ không còn người kế thừa nào đe dọa ngai vàng của hắn. Tuy nhiên, Rhea đã sinh ra một cặp song sinh nam và nói rằng chúng là con của Mars – vị thần chiến tranh. Amulius không tin lời của Rhea, cô bị tống vào tù và hai con của cô thì bị ném xuống sông Tiber. Người được giao nhiệm vụ ném hai đứa bé xuống sông chỉ ném chúng vào vùng nước nông và nghĩ rằng chúng sẽ chết. Truyền thuyết kể rằng chúng được cứu và cho bú sữa bởi một con sói cái. Sau đó thì hai đứa trẻ này – là cháu ngoại của Numitor đã được những người chăn cừu phát hiện và nuôi dưỡng.
Một phần nhờ vào cuộc sống lành mạnh ở vùng nông thôn, Romulus và Remus trưởng thành và trở thành hai chàng thanh niên khỏe mạnh, nổi tiếng nhờ tài săn bắn và sự can đảm khi đối diện với những con dã thú. Họ cũng có được tiếng thơm nhờ vào việc tấn công bọn cướp, tịch thu chiến lợi phẩm và chia cho những người chăn cừu. Cặp song sinh hào sảng này cũng rất dễ gần, và nhóm đầy sự vui vẻ của họ dần phát triển.
Trong một lễ hội, họ bị phục kích bởi những tên cướp dữ tợn và Remus bị dẫn tới trước vua Amulius vì tội săn bắn trộm. Trong khi Remos bị tống giam thì Numitor đã nghi ngờ về thân phận của cặp song sinh này.
Trong khi đó, Romulus tập hợp những người chăn cừu lại thành một nhóm để giết vua Amulius và giải cứu cho em mình. Những người chăn cừu tách nhau ra trước khi tiến vào thành phố và tập hợp lại vào phút cuối để trấn áp bọn lính canh. Romulus thành công giết được tên bạo chúa, và sau khi biết được thân phận thật của mình, anh đã phục hồi lại địa vị quốc vương cho ông ngoại mình.
Cặp song sinh được đoàn tụ và quyết định lập nên một thành phố tại nơi mà mình đã lớn lên. Tuy nhiên, hai anh em lại cãi nhau trong việc đặt tên cho thành phố và cuộc tranh cãi trở nên căng thẳng. Hai người quyết định quyết chiến với nhau, cuối cùng Romulus chiến thắng và tự tay giết chết người em yêu quý của mình.
Romulus sau đó đã cùng bạn bè lập nên chính quyền cho thành phố mang tên anh vừa được xây dựng.
Theo nhà sử học Livy, một trong những việc đầu tiên sau khi Romulus thực hiện những củng cố sơ bộ đó là đưa vào những nghi thức tôn giáo sẽ được tôn vinh bởi người dân thành Rome. Bên cạnh những nghi thức tôn vinh những vị thần địa phương, Romulus cũng quyết định sẽ thực hiện những nghi lễ của người Hy Lạp đối với vị bán thần uy dũng Hercules – nổi tiếng với sức mạnh vô song và những hành động chính nghĩa.
Sau khi xác định chòm sao của các vị thần và thiết lập hệ thống tâm linh vô cùng phức tạp lên người dân của mình, Romulus đã quảng bá thành phố của mình như một nơi để bắt đầu lại cuộc đời mới cho tất cả đàn ông – dù là tự do hay mang thân phận nô lệ. Một hàng dài đủ loại người di cư đến Rome từ những bộ tộc khác, và Romulus chọn ra những người giỏi nhất để giúp mình trị vì. Những người này được phong chức thượng nghị sĩ và được chỉ định làm “cha” (patres) của bộ tộc người La Mã. Con cháu của những người này sẽ được coi là dòng dõi quý tộc. Với những người cha hỗ trợ, Romulus thiết lập trật tự thông qua luật pháp.
Tuy nhiên phụ nữ có mặt tại thành phố lại quá ít, không có phụ nữ thì sẽ tuyệt hậu. Romulus quyết định phái những sứ giả để tới các cộng đồng xung quanh để “hỏi cưới”. Họ bị chê sml, bởi vì những thanh niên trẻ tại Rome vẫn chưa có tiền đồ, không có danh tiếng và bị xem là một nhóm đàn ông hạ đẳng đầy nguy hiểm. Nổi điên vì bị xúc phạm, Romulus và những thuộc hạ lập ra một kế hoạch, họ tổ chức một lễ hội và mời các cư dân ở cộng đồng lân cận tham dự. Trong lễ hội đó, họ cưỡng đoạt những cô gái chưa có chồng. Cha mẹ của các cô gái cực kỳ phẫn nộ, và các bộ tộc xung quanh đã tuyên chiến với Rome. Thế nhưng Rome đã bón hành cho tất cả, ngoại trừ người Sabine, khi mà những người phụ nữ Sabine đã đứng ra hòa giải để tránh việc cha và “chồng mới” của mình chém giết nhau. Người Sabine sau đó quyết định gia nhập với người La Mã, và thông qua “cuộc hãm hiếp” phụ nữ Sabine đầy thành công này, Romulus đã đảm bảo được tương lai cho bộ tộc mới của mình.
Romulus tiếp tục phát triển và phòng thủ bộ tộc thông qua những nước đi quân sự đã tính toán trước và ông có được sự tôn kính tuyệt đối từ những người lính trong quân đội của mình. Những gã đàn ông cứng cỏi này – chính là nhóm lớn của Romulus – thủ hộ cho thành phố và đảm bảo cho sự phát triển của nó. Họ chính là những thủ hộ giả của thành Rome, và thứ tinh thần chiến đấu không khuất phục của họ là đặc điểm tiêu biểu cho người La Mã trong hàng thế kỷ.
Một ngày, khi ông đang chuẩn bị cho cuộc duyệt binh, Romulus biến mất với một tiếng sét dữ dội. Livy cho rằng ông đã bị hãm hại bởi những thượng nghị sĩ, những kẻ có bất đồng và những âm mưu, như những người gần với quyền lực thường làm. Người La Mã tưởng nhớ Romulus như là một người đàn ông vĩ đại của dòng dõi thần thánh, người sống giữa nhân dân như một trong số họ, người được biết đến với những công lao và sự dũng cảm trong chiến đấu, và người cuối cũng đã đạt được vị trí ngang hàng giữa các vị thần.
Có rất nhiều chuyện thần thoại tại các thành phố, và vô số những chuyện tạo nên biểu tượng dòng dõi của những người cụ thể. Trong trường hợp không có lịch sử ghi chép nhất định, đây là thần thoại mà người La Mã chọn để tin về chính họ. Đó là tinh thần của câu chuyện trường tồn, và nó có thể cho chúng ta biết điều gì đó về hướng đi của đàn ông.
Romulus và Remus đã bị phản bội và bỏ rơi. Họ bị bỏ rơi đến chết và được cứu bởi một con sói. Livy thừa nhận rằng hình tượng con sói có thể là ẩn dụ cho một cô gái điếm ở vùng quê, nhưng điều đó không quan trọng. Romulus và Remus đã được nuôi dưỡng một cách đầy hoang dã và dân dã. Họ có kinh nghiệm thực tế và họ biết rõ giá trị của một ngày làm việc cật lực. Họ được giáo dục một cách đơn giản, không phức tạp như luật tòa án hay sự bình đẳng về đạo đức tại các đô thị. Họ rắn rỏi và ngay thẳng.
Cuộc sống lúc đầu của Romulus và Remus giống như truyện Robin Hood vậy. Đánh bại những gã đàn ông khác, tịch thu những thứ mà chúng cướp được rồi chia cho những người bạn nghèo của mình. Họ là alpha male, là những người lãnh đạo tự nhiên của đàn ông. Họ khó khăn, nhưng không để ai bắt nạt. Họ là loại đàn ông mà những gã khác ngưỡng mộ và muốn ở bên cạnh. Họ là những người mà đàn ông muốn chọn làm thủ lĩnh một cách tự nguyện. Họ có những phẩm chất anh hùng, nhưng họ cũng không hoàn hảo như tất cả đàn ông khác – và khi hai anh em chiến đấu giành địa vị, như những người anh em khác, một trong số họ phải thua cuộc.
“Những gã vui tính” của Romulus về cơ bản là một băng đảng. Họ là một nhóm lộn xộn những thằng nông thôn, bay từ chỗ ất ơ nào đó ra và đá vào mõm ông vua và làm đảo lộn mọi thứ. Khi Romulus lập ra lãnh thổ và tuyên bố rằng nó sẽ là nơi cư ngụ, ông thu hút được đám côn đồ có ít tiền bạc và địa vị. Một số người còn là nô lệ, một số là đối tượng bị truy nã. Họ không còn quá nhiều thứ để mất, sẵn sàng đánh cược, không có sự đầu tư thật sự trong cộng đồng cũ. Rome giống như bộ phim Deadwood; nó giống như miền viễn Tây hoang dã. Romulus tập hợp lại những gã bất kham và thiết lập nên trật tự thứ bậc. Ông lập ra một văn hóa, một tôn giáo, một nhóm đồng nhất.
Giống như bao gã trai trẻ khác, đám người của Romulus cũng có mong muốn sinh sản. Romulus đã thử cách ôn hòa, đó là gửi sứ giả để đi hỏi vợ, nhưng họ đã bị cười nhạo. Không có người cha nào lại để con gái mình đi tới nơi khác và cưới những thằng không có tiền đồ cả. Vì thế Romulus quyết định cướp đoạt đàn bà. Những người La Mã có thể chiếm giữ lấy những người phụ nữ và tạo nên một gia đình, bởi vì họ là những chiến binh mạnh mẽ và thiện chiến. Họ không nhượng bộ, họ chiến đấu vì một tương lai mới, và họ đã chiến thắng.
Người La Mã sử dụng bạo lực và mưu mẹo để mở rộng lãnh thổ của họ, và đàn ông của những bộ tộc khác cũng dần bị đồng hóa thành người La Mã. Sự bành trướng của Rome đã phục vụ cho lợi ích của hậu duệ của “những người cha” bộ tộc: tầng lớp quý tộc. Tuy vậy, những người công dân hay không phải công dân nhưng sống trong lãnh thổ La Mã vẫn được hưởng lợi từ sức mạnh kinh tế và quân sự của người La Mã. Được La Mã bảo hộ, đàn ông có thể chuyên môn hóa bản thân và trở thành những công nhân, thợ thủ công, nông dân, và thương nhân. Nhiều gã đàn ông được sống một cuộc sống không phải dính tới bạo lực. Từ đó định nghĩa về sự nam tính của người La Mã dần mở rộng ra, bao trùm thêm những giá trị về đạo đức không phải là đặc trưng riêng của đàn ông, nhưng lại hài hòa hơn trong một xã hội văn minh phức tạp.
Tuy vậy, những người La Mã sống trong sự bảo hộ vẫn thèm khát bạo lực. Họ trở thành những khán giả cuồng nhiệt của những môn thể thao bạo lực và đẫm máu. Các đấu sĩ chém giết nhau để mua vui cho người La Mã, mọi người chen chúc nhau trong những đấu trường khổng lồ như Circus Maximus để xem những cuộc chiến trên xe ngựa đầy máu me. Có những nhóm người ủng hộ phe này phe nọ và cãi nhau ầm ĩ sau trận đấu, cứ như những cổ động viên bóng đá cuồng nhiệt ngày nay. Các chính trị, địa chủ và thương gia khuếch trương lực lượng với những thanh niên trẻ được trang bị vũ khí nhằm đe dọa kẻ thù, tá điền và đối thủ kinh doanh.
Về cơ bản thì Rome được lập ra bởi một băng đảng, vì thế nó cư xử như một băng đảng. Diễn giải lại lời của St. Augustine thì như này: nó đòi hỏi lãnh thổ, thiết lập nên căn cứ và cắm rễ, cướp đoạt các thành phố, và khuất phục cư dân ở đó. Sau đó nó công khai tự nhận mình là đế chế, thứ danh xưng được phong trong mắt của thế giới – không phải bằng cách từ bỏ xâm lược, mà bằng cách đạt được sự không thể phán tội (một cách tạm thời) (do nó đã quá mạnh mẽ đến độ không ai đụng được). Rome sụp đổ một cách chậm rãi từ bên trong khi nó biến thành một bộ máy kinh tế khổng lồ nhưng thối nát và không mục đích. Bộ máy của người La Mã, giống như bộ máy kinh tế của người Mỹ – nay đã phát triển phức tạp – nên nó không còn là đại diện cho những đặc tính cứng rắn của những nhóm nhỏ đàn ông nổi loạn và chịu trách nhiệm cho việc tạo ra nó nữa. Những băng nhóm thanh niên trẻ có vũ khí đã tồn tại xuyên suốt sự trỗi dậy cũng như sụp đổ của bộ máy La Mã, và cũng có những băng vẫn tồn tại sau khi sự huy hoàng của Rome bị hủy hoại.
Câu chuyện về Rome là câu chuyện về đàn ông và nền văn minh. Nó cho thấy rằng đàn ông không có tiền đồ sẽ tập hợp lại với nhau, phân chia cấp bậc, trông coi lãnh thổ và áp đặt ý muốn tập thể lên tự nhiên, phụ nữ và những thằng đàn ông khác.
